WITFOKKER AAN HET WOORD

Dick Noordhuis 'hobbyt bedrijfsmatig'
Door Jeroen de Vries

Beginnen met twee geiten, groeien naar dertig dieren en nadenken over tweehonderd melkgeiten op stal. Ben je dan een hobbyfokker of professioneel geitenhouder? Fokker Dick Noordhuis is een hobbyfokker die bedrijfsmatig denkt. En een man met een uitgesproken mening.

Om het bouwbedrijf van Dick heen zie je nog hoe het allemaal begon. Het hokje naast het huis, dat net voldoende ruimte genoeg bood aan de twee geiten Hilda 29 en Hilda 30 die Noordhuis in 1989 kocht, staat er nog steeds. Het hok dat Noordhuis daarna bouwde, dient nu als lammerenhok.
En de huidige stal, waar zo’n dertig melkgeiten lopen, is uitgerust met luxe voorzieningen als een melkerij en een kraamafdeling met melkvoerautomaten.
De Eliza's, zoals Noordhuis zijn geiten heeft genoemd, kunnen er goed toeven.

Elke bok bracht iets goeds
‘Mijn eerste geiten waren ‘kasten’ van geiten. Maar daardoor misten ze luxe.’ Die luxe vond Noordhuis in de geiten van Bertus Hutten.
Met Marcel van de Riethoeve boekte Noordhuis zijn eerste succes. Van deze bok kwam Eliza 67. ‘Een aparte geit. Ze bracht dit jaar een vijfling. Toen er drie lammeren geboren waren, had ik haar al gemolken en de lammeren erbij weggehaald. Daarna kwamen er nog twee uit! En daar stond ze dan, broodmager. Ze draaide zich om en begon meteen te eten. Een echte melkgeit.’
Na het succes met Marcel van de Riethoeve kwamen achtereenvolgens Riethoeve Ricardo, Riethoeve Seth en Riethoeve Teun bij Noordhuis in de stal. ‘Ricardo heeft ervoor gezorgd dat mijn geiten aanzienlijk meer maat kregen. Door Seth gingen de uiers weliswaar wat achteruit, maar hij verbeterde weer in de melk. Teun lijkt de uiers in mijn stal te verbeteren.’
Teun is met 94 punten de hoogst ingeschreven Witte bok van Nederland en met zijn 105 cm misschien ook wel de grootste. ‘Voor Teun is een hoop belangstelling, maar verkopen doe ik hem niet. Hoe groot is de kans dat je ooit weer zo’n unieke bok in het hok hebt?’

Nieuw bloed
In de herfst van 2007 kreeg Dick de mogelijkheid om vers bloed binnen te halen. ‘Ik kon een bok van Meekma uit Deinum gebruiken, Merilla Noah.’
Dit is een bok met een Engelse vader, Ashdene Noah en een Friese moeder, Marije 105. ‘De Marijes volg ik al wat langer. De moeder van Marije 105, Marije 4, vond ik een schitterende geit. Ik heb er eens een bok uit besteld, maar die is nooit geboren. Ik was dan ook erg blij dat ik de ruimte kreeg om Merilla Noah een dikke maand te gebruiken.’


Jaap 15 (vader Riethoeve Teun). Gefokt door Noordhuis, ingeschreven als eenjarige met 89 punten voor Algemeen Voorkomen.
 
Naam: Dick Noordhuis
Woonplaats: Roden (Drenthe)
Leeftijd: 54 jaar
Beroep: Aannemer
Stalnaam: -
Vereniging: Zevenhuizen (Groningen)
Aantal melkgeiten: 32 
Aantal lammeren: 70
Eerste Witte geit: Hilda 29 (1989)
Beste zelfgefokte Witte geit: Eliza 67 (v. Marcel vd Riethoeve)
Beste zelfgefokte Witte bok: Jaap 15 (v. Riethoeve Teun)
Beste keuringspresentatie: Reservekampioen drie noordelijke provinciën met Eliza 109 (v. Riethoeve Ricardo)
Hoogst ingeschreven voor AV: Eliza 109 met 91 punten
Witte voorbeeldgeit: Marije 105 (v. Hindrik K)
Best fokkende Witte bok in de afgelopen jaren: Alle bokken op stal hebben iets toegevoegd
     
Eliza 109 (vader: Riethoeve Ricardo)
is met haar 91 punten de hoogst
ingeschreven geit van Noordhuis.
Eliza 120 (vader: Riethoeve Seth)
is als tweejarige geit ingeschreven
met 88 punten voor AV.
Eliza 171 (vader: Riethoeve Teun)
werd als jaarling ingeschreven
met 88 punten voor AV.
     
Beste in melk, achteraan op keuring
Op de keuring merkt Noordhuis dat zijn beste melkgeiten, geen keuringstoppers zijn. Het is zelfs zo te stellen dat zijn minste geiten qua productie op de keuring het best uit de verf komen. ‘Als je met een geit met een mooi groot uier op de keuring komt, wordt het daar meestal op afgestraft. Grote uiers zijn nu eenmaal wat slordiger dan compacte uiers. Een geit als Eliza 109 doet het goed op de keuring, maar niet op de melktafel.’
Van deze keuringsgeit, ingeschreven met 91 punten voor het algemeen voorkomen, verkocht Noordhuis de lammeren. ‘Dat kun je zonde vinden en misschien is het een verkeerde beslissing geweest, maar mijn selectiebeleid leidt er wel toe dat ik mijn lammeren altijd voor de fokkerij kwijt kan.’ Een derde deel van Noordhuis' lammeren gaat naar hobbyfokkers en de rest gaat naar melkerijen. Vooral naar Brabant en België.

Werken met melklijsten
Hoewel hij nog als een hobbyfokker moet worden gezien, denkt Noordhuis bedrijfsmatig. ‘Ik selecteer aan de hand van melklijsten,’ zegt hij. ‘Het afgelopen jaar had ik veertig geitenlammeren. Ik heb ze eerst in twee groepen gedeeld. Daarbij heb ik gelet op het type. Van de twintig die in overhield heb ik puur naar de melklijsten gekeken. Zo gebeurde het dat de lammeren uit mijn hoogst ingeschreven geit weg zijn gegaan.’
Noordhuis uit Roden heeft dan ook een uitgesproken mening over fokken zonder melklijsten: ‘Melkerijen betalen een goede prijs voor mijn lammeren, omdat ze weten dat er goede melklijsten voor zitten. Als we serieus genomen willen worden, hebben we de melklijsten nodig. Wanneer we dat laten varen, gaan we dezelfde kant uit als de Toggenburgers, waarvan elke lijn wat betreft de melk ontbreekt. En waar slechts een enkeling een goede prijs voor zijn geiten krijgt.’

Eigen ideeën
Voorschriften voor het fokken van geiten zijn volgens Noordhuis wel nodig, maar je moet ze niet te ver doorvoeren. ‘Je moet fokkers niet opleggen hoe ze moeten fokken. Ik heb mijn eigen idee en als dat fout gaat dan zijn de gevolgen ook voor mij. Dat geldt voor andere fokkers ook.’
Voor richtlijnen voor keurmeesters geldt hetzelfde. 'Ze kunnen wel van alles aan regels op papier zetten, maar zoals ik het zelf het liefst een geit zie, zal ik blijven keuren. Je kunt het wel allemaal van papier willen beoordelen, maar je moet je eigen idee verwoorden waarom je het dier daar plaatst anders vragen ze je niet weer. Veel keurmeesters worden niet gevraagd omdat ze geen eigen mening hebben. Mij willen ze nog steeds wel hebben, dus ik zal ook wel eens wat goed doen.'

Op een eilandje
Door zijn bedrijfsmatig denken, denkt Noordhuis wel eens aan uitbreiden. ’Ik zou best wel honderd, misschien tweehonderd geiten willen hebben. Maar daarmee moet het ophouden. Ik heb bedrijven gezien met duizenden geiten, daar zou ik geen aardigheid aan hebben. Ik lever de melk nu aan een kaasboer. Het mooiste zou zijn dat ik zelf zou kunnen verkazen en afzetten. Dan heb je alles in eigen beheer. Maar dan zou je eigenlijk op een eiland moeten wonen.'
Noordhuis ziet het al voor zich: ‘Een glaasje melk voor de toeristen, met een stukje kaas. Daarna even een rondleiding door het bedrijf. Als laatste nog even langs het winkeltje en je hebt de buit weer binnen.’

     
Het geitenhok waar het allemaal
mee begon. Het bood plaats aan
twee geiten.
De nieuwe geitenstal die Noordhuis
zelf in zijn vrije uren heeft gebouwd.
In de stal van Noordhuis lopen
ongeveer dertig geiten.
     

Dit artikel is verschenen in juni 2008 in "Geitenhouderij"

 

WWW.WITTEGEITEN.ORG