WitteGeiten

Twee jaar geleden verschenen op de Landelijke Geitenkeuring ineens heel mooie lammeren van familie Brendeke uit Oene (Gld). Voor menigeen een nieuwe speler. Maar dat is niet helemaal waar: Dick en Dirkje zijn opnieuw aan geiten begonnen.

De stal bij de witgeschilderde woonboerderij in het agrarische gebied ten zuiden van Oene, heeft heel wat dieren gehuisvest. Koeien, schapen, paarden, geiten, en veelal waren het stamboekdieren.

Dirkje was als boerendochter dieren gewend. Dick is geen boerenzoon, maar toch begon de liefde voor dieren en fokken al vroeg. “Als klein jochie was ik alleen thuis om te slapen, verder was ik altijd bij de buren. Die hadden koeien en waren erg bezig met fokkerij. Vanaf mijn zevende molk ik daar”, vertelt Dick aan de keukentafel. Hij denkt er met plezier aan terug. “Ik kan me nog goed voor de geest halen dat ik daar zat, onder een rode koe met een enorm uier. Daar moest ik een bakje onder zetten om te melken, want een emmer paste niet meer.”

Ooit leefde bij Dick en Dirkje het idee dat ze zelf koeien zouden gaan melken en dat Dick dan naast zijn baan als inseminator deels bij huis kon blijven. Ze hebben inderdaad koeien gemolken, maar zijn werk als inseminator is Dick 47 jaar lang fulltime blijven doen. “Misschien durfden we het niet goed”, zegt Dick. Naast de koeien kwamen er schapen bij, en geiten.

Dichtst bij een melkkoe
In de jaren 70 kocht het echtpaar twee Witte geitlammeren bij W.G.B. Hulleman uit Almen, die destijds secretaris van geitenfokvereniging De Dageraad was en bestuurslid van de Gelderse Bond.

“Ik weet eigenlijk niet goed meer hoe het toen zo kwam dat we geiten kochten. Ik denk dat ik onderweg met mijn werk geiten zag, en dat ik ze meteen mooi vond. Een Witte geit komt natuurlijk het dichtst bij een melkkoe. Ik vind dat type geit mooi.”
Dirkje vult aan: “Het is ook een beetje nostalgie van vroeger. Zo’n Witte geit aan een stik, die je nog wel kent van schilderijen enzo.”

Marie 3 was het eerste Witte lam dat Dick in de jaren 70 kocht.

Naam: Dick Brendeke

Leeftijd: 65 jaar

Beroep: Inseminator bij CRV

Vereniging: De Dageraad

Aantal melkgeiten: 5

Aantal lammeren: 5

Eerste Witte geit: Jaren 70: Marie 3 en in 2014: Marijke 209

Beste zelfgefokte Witte geit: Boshoek Meike 2

Beste keuringsprestatie:
Nationaal reservekampioen lammeren 2019

Hoogst ingeschreven voor AV: Boshoek Femke 4 (AV86)

Witte voorbeeldgeit: Nooro's Roza 9

Best fokkende Witte bok:
Jos van Jonkershof en Abel van de Tamarahoeve

Ze bezochten keuringen met de dieren in het hele land, gingen bijvoorbeeld naar Leeuwarden en Utrecht. “We draaiden wel mee toen”, beaamt Dick. “Marie 3 was onze beste geit. Zij is keurstamboek geworden en verschillende keren kampioen geweest. Ik herinner me ook dat de dieren toen al wel melklijsten van 1.500 liter haalden.”
Maar begin jaren 80 waren de geiten toch weer verdwenen uit de stal. Dirkje: “Er kwamen andere prioriteiten, we kregen drie kinderen.” Volgens Dick had het er ook mee te maken dat ze dachten dat ze met schapen meer konden verdienen. “Dat was toen zo. Geitenmelkproducten leefden nog helemaal niet. Dirkje maakte wel geitenkaas maar werd dat aan de straatstenen niet kwijt.”
De laatste tien jaar houden Dick en Dirkje ongeveer 30 schapen, nu bouwen ze dat af en zijn dat er nog 15.


Het ontbreekt de dieren in Oene aan niets.	Dick en Dirkje thuis bij de lammeren in het hok.

Geit als verjaardagskado
Zo’n vijf jaar geleden opperde Dirkje het idee om toch weer eens geiten aan te schaffen. “Die zijn veel zinniger en aanhaliger dan schapen. We vinden het beide leuke dieren.”

Dick zag de website van Piet van Haperen, en was meteen verkocht. “Ik vond dat echt heel mooie geiten die ik daar zag.”
Dus toen Dirkje jarig was gaf Dick haar niet alleen omdat zij het leuk vond, maar vooral omdat hij het eigenlijk zelf ook wel wilde, twee Witte lammeren, dochters van de alombekende Marijke 175 (geboren 01-2009, m: Marijke 126, v: Walperter Leo). “De dieren van tegenwoordig zijn veel groter dan wat wij nog gewend waren van de Witte geiten in de jaren 70”, zegt Dick.

Een van de lammeren bleef gust, maar Marijke 209 werd drachtig en bracht in 2015 Femke 1.
De nu aanwezige Femke’s en Nienkes, vernoemd naar twee kleindochters van Dirkje en Dick, stammen allemaal van Marijke 209 af.
“We kochten eenmaal een lam aan, Margje 170 van Uilke de Vries, om ander bloed binnen te brengen en in de hoop de uiers te verbeteren.” Een kleindochter van deze Margje, Boshoek Meike 2 (07-03-2019, m: Boshoek Meike 1, v: Jos van Jonkershof) won in 2019 het reservekampioenschap lammeren op de Landelijke in Putten.

Op de landelijke keuring dit jaar stelde Dick Boshoek Meike 2 voor.
Ze werd reservekampioen bij de Witte lammeren.

Melken is ontspanning
Op dit moment staan er 5 geitlammeren en 5 oudere geiten in de stal. “Twee van de oudere moeten nog weg, want ik heb een voerhekje met 8 plaatsen dus meer wil ik er niet houden.”

Ze zijn lid van geitenfokvereniging De Dageraad en bezoeken keuringen van deze vereniging, en de Landelijke. “Op een keuring heb je de spanning om hoe je eigen geiten het doen, en de gezelligheid van het contact met andere fokkers. Het zijn leuke dagen”, vinden Dick en Dirkje beiden.
Ter voorbereiding op een keuring wast Dick de dieren en knipt de haren bij de staartjes. Ook knipt hij een week of twee van tevoren de klauwtjes.
De dieren krijgen ‘s zomers vers gras, hooi en brok en in de winter graskuil, hooi, wortels en brok.

Brendeke is van plan melklijsten bij de geiten te laten maken. Hij melkt niet meer met de hand, vanwege polsbeschadiging, maar een minimelker functioneert prima. “Het werk rondom de geiten doe ik allemaal graag, maar melken is echt ontspanning, dat vind ik nog altijd machtig mooi.”


Dick met Boshoek Nienke 5 op de keuring van De Dageraad dit jaar.	Eigenaarsgroep met Boshoek Femke 5, Boshoek Meike en Boshoek Femke 4 op De Dageraad keuring.

Uier aandachtspunt
Brendeke is tevreden over zijn dieren, maar weet dat het uier beter moet. Hij heeft zijn dieren de laatste jaren laten dekken door onder andere Waldster Ivan, Wilco, Abel van de Tamarahoeve en Jos van Jonkershof.

Dick heeft dit jaar voor het eerst een bok gekocht. Het is Nooro’s Otto (opgenomen met AV 84, Type 84, Ontwikkeling 82, Beenwerk 85) van Huib Noordermeer, een zoon van de reservekampioen en een kleinzoon van de kampioen op de Landelijke 2019 in Putten.
“Ik wilde dat de moeder van de bok goed is, maar ook wat daarachter zit. Want als het daar ergens mis is, komt dat er toch een keer uit”, denkt Dick. “Deze bok van Huib zitten beste uiers achter, dus we hopen dat hij in onze stal verbetering kan brengen.”

Dick vindt dat de geiten van Huib een goed voorbeeld zijn voor waar hij nog naartoe wil met zijn dieren. “Dat zijn heel mooie dieren.”
Dick en Dirkje zijn beide benieuwd naar wat deze bok gaat brengen. “Zo maar wat raak fokken en dieren voor de slacht weg doen vind ik niks aan. Het mooie is dat je elke keer weer iets hoger hoopt te komen.”